Formy pomocy udzielanej osobom doznającym przemocy domowej
Doświadczanie przemocy domowej jest złożonym problemem i często do wyjścia z przemocy potrzebna jest pomoc innych osób a nawet wsparcie wielu służb. W celu zwiększenia skuteczności działań wobec sprawców przemocy, a także w celu przeciwdziałania samemu zjawisku w lipcu 2005r. Sejm przyjął ustawę o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.
Art. 3 tej ustawy określa formy pomocy, z jakich może skorzystać osoba dotknięta przemocą w rodzinie:
- poradnictwo medyczne, psychologiczne, prawne, socjalne, rodzinne i zawodowe,
- interwencja kryzysowa i wsparcie,
- ochrona przed dalszym krzywdzeniem, poprzez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc wspólne zamieszkiwanie oraz zakazanie kontaktowania się z osobą pokrzywdzoną,
- zapewnienie osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie,
- badanie lekarskie w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydanie zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie,
- zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie, która nie ma tytułu prawnego do zajmowanego wspólnie ze sprawcą przemocy lokalu, pomocy w uzyskaniu mieszkania.
Policja
Policja ustawowo zobowiązana jest do podjęcia stosownych kroków aby osoba doświadczająca przemocy domowej mogła czuć się bezpiecznie w swoim domu. Skuteczna interwencja polega na zatrzymaniu sprawcy, jeśli stwarza zagrożenie dla otoczenia. Policja powinna poinformować, w jaki sposób może pomóc oraz zostawić adresy instytucji pomagających osobom podlegającym przemocy domowej.
W trakcie interwencji policji masz prawo do :
- uzyskania od policjantów zapewnienia doraźnego bezpieczeństwa. Sprawca powinien być zatrzymany,
gdy stwarza zagrożenie dla otoczenia,
- wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnych jako dowodów w sprawie karnej przeciw sprawcy przemocy,
- uzyskania informacji, kto przyjechał na wezwanie (numer identyfikacyjny policjantów, nazwa i siedziba jednostki),
- zgłoszenia interweniujących policjantów na świadków w sprawie sądowej.
Pamiętaj !
Zapisz numery służbowe policjantów oraz datę i godzinę ich przyjazdu - informacje o interwencjach policji stanowią ważne dowody w sprawie karnej
Jeśli policjanci odmówili pomocy, albo udzielili ją w sposób niewłaściwy, możesz złożyć skargę do Komendanta Komisariatu, Komendanta Rejonowego Policji, Komendanta Wojewódzkiego Policji
Prokuratura
Zawiadom o popełnieniu przestępstwa prokuraturę lub policję. W przypadku uzasadnionego podejrzenia, że popełniono przestępstwo prokuratura wspólnie z policją ma obowiązek:
- wszcząć postępowanie przygotowawcze w celu sprawdzenia, czy faktycznie popełniono przestępstwo,
- wyjaśnienia okoliczności czynu,
- zebrania i zabezpieczenia dowodów,
- ujęcia sprawcy,
- w uzasadnionym przypadku zastosować środek zapobiegawczy wobec sprawcy przemocy w postaci
- dozoru policyjnego lub tymczasowego aresztowania.
Założenie sprawy karnej jest bezpłatne. Przy zakładaniu sprawy karnej bardzo istotne są następujące dowody:
- zaświadczenia lekarskie (obdukcje lub zaświadczenia lekarskie np. od lekarza pierwszego kontaktu);
- lista świadków - zeznawać w sprawie mogą osoby obce i członkowie rodziny (wystarczy podać dane świadków,
nie trzeba pytać ich o zgodę). Osoby, które mogą świadczyć to świadkowie bezpośredni oraz świadkowie za słyszenia
- to osoby które nie były bezpośrednimi świadkami sytuacji przemocy domowej jednak znają historię np. z relacji
osób doznających przemocy. Warto aby przy liście świadków zaznaczać na jaką konkretnie okoliczność
dany świadek ma świadczyć;
- spis interwencji policji;
- sprawozdanie z kasety z nagraniem awantury domowej (polega na dokładnym przepisaniu wszystkiego,
co znajduje się na takiej kasecie, bez własnych komentarzy);
- zapisy z dokumentu Niebieska Karta;
- zaświadczenia o braniu udziału w programach pomocowych dla osób doświadczających przemocy domowej.
Pomoc społeczna
Celem działania pomocy społecznej jest umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenia trudnych sytuacji życiowych, których same nie są w stanie pokonać, a także zapobieganie powstawaniu tych sytuacji.
W strukturach lokalnych działają Miejskie lub Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej. Pomoc społeczna jest udzielana między innymi w przypadku przemocy w rodzinie świadczeń pieniężnych w formie zasiłków stałych, okresowych, celowych oraz pozafinansowych w formie pomocy rzeczowej np. przekazanie odzieży, żywności. Przyznanie pomocy pieniężnej jest uzależnione od obowiązującego kryterium dochodowego.
Gminna/miejska komisja rozwiązywania problemów alkoholowych
Gdy aktom przemocy towarzyszy picie alkoholu, możesz powiadomić Gminną Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, która zgodnie z prawem powinna:
- przeprowadzić dokładne rozeznanie sytuacji (wywiad środowiskowy),
- wezwać Twojego partnera/partnerkę na rozmowę ostrzegawczą, informującą o prawnych
konsekwencjach stosowania przemocy wobec bliskich,
- w przypadku stwierdzenia bądź podejrzenia popełnienia przestępstwa powiadomić prokuraturę i wnioskować
o objęcie rodziny działaniami prewencyjnymi, np. poprzez wizyty dzielnicowego,
- wnioskować do sądu rejonowego o zastosowanie wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku
poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego.
Zespół interdyscyplinarny
Zespół Interdyscyplinarny jest powoływany przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta. W skład zespołu interdyscyplinarnego wchodzą przedstawiciele: jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty, ochrony zdrowia i organizacji pozarządowych, kuratorzy sądowi prokuratorzy oraz przedstawiciele instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy.
Zadaniem członków Zespołu jest podjęcie działań zmierzających do rozwiązania problemu przemocy w rodzinie, do jego działań należy m.in.
- diagnoza problemu;
- podejmowanie interwencji oraz objęcie wsparciem;
- zapewnienie pomocy medycznej, psychologicznej, prawnej, socjalnej, zawodowej i rodzinnej;
- zapewnienie bezpiecznego schronienia osobie doświadczającej przemocy ;
- podjęcie działań w zakresie przeprowadzenia badań lekarskich i wydania zaświadczenia lekarskiego dotyczącego
aktu przemocy;
- rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym.
Służba zdrowia
W przypadku przemocy domowej często dochodzi do urazów fizycznych i psychicznych. Osoba pobita powinna zwrócić się do swojego lekarza pierwszego kontaktu o udzielenie pomocy medycznej. Oprócz udzielania pomocy medycznej lekarz jest zobowiązany do wystawienia na prośbę pacjenta zaświadczenia lekarskiego o doznanych obrażeniach i podjętym leczeniu. Przy pobiciu lub gwałcie można również zwrócić się do lekarza sądowego o wydanie obdukcji. Obdukcja jest płatna, takie zaświadczenie może wystawić tylko lekarz do tego uprawniony - lekarz sądowy. Obdukcja oraz zaświadczenie wystawione przez lekarza możesz przedstawić w sądzie lub w prokuraturze jako dowód w sprawie.
